زودرنجی (زودمزاجی) چه ری اکشن هایی را دربر دارد؟
زودرنجی یا زود مزاجی که تحریک پذیری نیز نامیده می‌شود، یک اختلال خلقی است که باعث می‌شود افراد عصبانی شوند و به راحتی کنترل خود را از دست بدهند.
مانند سایر اختلالات خلقی، تند خوی می‌تواند باعث مشکلاتی در روابط و زندگی روزمره و همچنین افزایش خطر ابتلا به سایر بیماری‌های روانی شود.
اگرچه هیچ درمانی برای زودرنجی وجود ندارد، اما درمان‌هایی وجود دارد که می‌تواند به شما در مدیریت علائم کمک کند. این شامل:
- روان درمانی – مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) یا رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)
- داروها – مانند داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب
زود ناامید شدن، زود عصبانی شدن و کوتاه مزاج بودن همگی از علائم فردی با خلق و خوی سریع هستند. این وضعیت اغلب با بیماری روانی همراه است، اما می‌تواند توسط داروها یا سایر عوامل فیزیکی نیز ایجاد شود.
درمان این نوع مشکل عصبانیت معمولاً رفتار درمانی و در صورت لزوم دارو درمانی است. علت مشکلات خلقی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در برخی موارد ممکن است با بیماری‌های روانی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی مرتبط باشد. در برخی دیگر ممکن است نتیجه داروها یا سایر عوامل فیزیکی باشد.
دلایل زیادی وجود دارد که چرا ممکن است فردی زودرنج باشد. برخی از افراد تحمل کمی برای استرس دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است عزت نفس پایینی داشته باشند و احساس کنند که باید همیشه در برابر توهین یا انتقاد از خود دفاع کنند.
دیگران ممکن است به سادگی عادت‌های بدی داشته باشند که آنها را بیش از آنچه باید باشند تحریک پذیر می‌کند.
علل زودرنجی
عوامل مختلفی وجود دارد که می‌تواند منجر به خلق و خوی سریع در فرد شود. برخی از این موارد عبارت‌اند از:
رویدادهای استرس زا در زندگی
یک سبک زندگی پر استرس می‌تواند باعث استرس و افسردگی شود که ممکن است منجر به خلق و خوی سریع شود.
فردی که دائماً تحت استرس است ممکن است در مواجهه با موقعیت‌های خاص، شدیدتر از حد معمول واکنش نشان دهد. این می‌تواند منجر به طغیان خشم یا عصبانیت نسبت به اطرافیانشان شود، حتی اگر آنها در وهله اول مسئول ایجاد آن نباشند.
مسائل مربوط به سلامت روان
هر گونه مشکل بهداشت روانی مانند اضطراب یا افسردگی می‌تواند باعث تحریک پذیری و نوسانات خلقی شود که می‌تواند منجر به خلق و خوی سریع نیز شود. اختلال سلامت روان با افزایش خطر سوء مصرف مواد و رفتار خشونت آمیز و همچنین اقدام به خودکشی مرتبط است.
نحوه درمان زودرنجی
بهترین راه برای درمان زود مزاج بودن، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. این نوع درمان به شما کمک می‌کند تا الگوهای افکار منفی را بشناسید و آنها را با الگوهای مثبت جایگزین کنید.
به عنوان مثال، اگر دائماً به خود می‌گویید که دیگران فقط به خاطر بی ادبی یک نفر به شما احترام نمی‌گذارند، CBT به شما کمک می‌کند این افکار را تغییر دهید و متوجه شوید که این درست نیست که همه در مورد شما بد فکر می‌کنند فقط به این دلیل که یک نفر چیزی گفته است.
علت زودرنجی در زنان چیست؟
زنان بیشتر مستعد تندخو هستند، اما علت این امر چیست؟
زنان بیشتر از مردان مستعد تندخو هستند. این به دلیل عدم تعادل هورمونی آنها است. بدن یک زن حاوی استروژن بیشتری نسبت به پروژسترون است که بر خلق و خوی و احساسات او تأثیر می گذارد.
دلایل اصلی تند خوی زنان عبارت‌اند از:
- عدم تعادل هورمونی
- سطح استرس بالا
- درگیری‌های حل نشده یا خشم ناشی از تجربیات گذشته
تند مزاجی یک مشکل رایج برای زنان به خصوص در دهه 30 زندگی است. زیرا این دوره با تغییرات هورمونی و استرس همراه است. علاوه بر این عوامل، برخی از زنان دارای ویژگی‌های شخصیتی تندخو هستند.
چه چیزی باعث زود مزاج شدن می‌شود؟
هورمون‌هایی که بر بدن تأثیر می‌گذارند با افزایش سن تغییر می‌کنند. به عنوان مثال، سطح استروژن در دوران بارداری افزایش می‌یابد و پس از زایمان کاهش می‌یابد. همچنین این هورمون نقش مهمی در حفظ سلامت پوست و موی شما دارد.
استروژن همچنین بر خلق و خوی تأثیر می‌گذارد و شما را شاد یا غمگین می‌کند. پس از یائسگی، سطح استروژن بیشتر کاهش می‌یابد و بسیاری از زنان به دلیل کاهش سطح استروژن، نوسانات خلقی و تحریک پذیری را تجربه می‌کنند.
یکی دیگر از عواملی که می‌تواند باعث تندخو شود، استرس ناشی از مسائل کاری یا خانوادگی است. گاهی اوقات، مدیریت استرس در خانه یا محل کار دشوار است و ممکن است همیشه احساس عصبانیت کنید.
دلایل زودرنجی در کودکان
راه‌های زیادی برای مقابله با عصبانیت وجود دارد. بهترین راه برای مدیریت هر موقعیتی این است که برای آن آماده باشید.
وقتی می‌دانید که فرزندتان در شرف وقوع است، سعی کنید خیلی سریع واکنش نشان ندهید. این فقط اوضاع را بدتر می‌کند. در عوض، قبل از صحبت کردن با آنها، به خودتان زمان و فضا بدهید تا آرام شوید.
اگر فرزند شما به اندازه کافی بزرگ شده است، از او بپرسید که فکر می‌کند چه چیزی باعث می‌شود احساس بهتری داشته باشد یا به او کمک کند آرام شود. گاهی اوقات آنها فقط به توجه دیگران نیاز دارند و به محض اینکه احساس کنند شنیده شده و درک می‌شوند، رفتار خود را متوقف می‌کنند.
اگر این تکنیک کار نمی‌کند، می‌توانید از هر تکنیکی که برای خانواده شما بهترین است استفاده کنید از جمله:
بچه‌ها می‌توانند تعداد انگشت شماری باشند و حتی صبورترین والدین نیز به سختی می‌توانند با عصبانیت‌ها و عصبانیت‌ها کنار بیایند، اما راه‌هایی وجود دارد که به فرزندتان کمک می‌کند یاد بگیرد چگونه احساسات خود را کنترل کند.
در اینجا نحوه برخورد با کودک زودرنج خود آورده شده است:
- به آنها بیاموزید که چگونه تشخیص دهند که چه زمانی عصبانی می‌شوند و چگونه با نفس‌های عمیق یا شمردن تا ده آرام شوند.
- به آنها کمک کنید تا علت خشم را شناسایی کنند. آیا چیزی است که آنها می توانند کاری انجام دهند؟ اگر نه، پس توضیح دهید که آنها باید آن را بپذیرند و ادامه دهند.
- این به آنها کمک می‌کند تا یاد بگیرند که چگونه به‌جای اینکه خشم خود را بر سر دیگران یا دارایی فرو برند، به شیوه‌ای سالم با ناامیدی کنار بیایند.
- زمانی که عصبانی می‌شوند برای رفتار آنها محدودیت قائل شوید – برای مثال به آنها بگویید که اگر همین الان فریاد زدن یا پرتاب کردن اشیا را متوقف نکنند، بقیه روز با آنها بازی نخواهید کرد.
- هنگامی که آنها از دست کودک دیگر (بزرگسال) عصبانی می‌شوند، سعی کنید حواس او را با پرسیدن چه چیزی منحرف کنید.
اهمیت تست زودرنجی برای درمان
تست تند مزاج آزمون بسیار مهمی است. می‌توان از آن برای تعیین اینکه یک فرد در یک موقعیت خاص چه واکنشی نشان می‌دهد و چگونه با عصبانیت برخورد می‌کند استفاده کرد. تست تندخویی می‌تواند به شما در درک رفتار خود و نحوه واکنش شما به استرس کمک کند.
تست تندخو، سطح خشمی که افراد در طول زندگی خود تجربه کرده‌اند و همچنین نحوه برخورد با آن را می‌سنجد. همچنین نشان می‌دهد که آیا در هنگام عصبانیت یا استرس احتمال خشونت در آنها وجود دارد یا خیر.
می‌توان گفت تست تندخویی یکی از رایج‌ترین تست‌هایی است که روانشناسان و روانپزشکان هنگام ارزیابی بیمارانی که قبلاً مبتلا به اختلالات شخصیت یا سایر بیماری‌های روانی مانند افسردگی یا اضطراب تشخیص داده شده‌اند، استفاده می‌شود.
در بیشتر موارد، این آزمایش توسط متخصصی انجام می‌شود که می‌داند هنگام ارزیابی پاسخ‌های بیمار به سؤالات و موقعیت‌های خاص به دنبال چه چیزی باشد.
یکی از مهم‌ترین تست‌های تشخیصی ADHD به نام تست زود مزاج شناخته می‌شود. این آزمایش برای تعیین اینکه آیا یک فرد مزاج بیش فعالی دارد که یکی از علائم ADHD است یا خیر استفاده می‌شود. برای تست می‌توانید به بخش تست روانشناسی آنلاین در کلینیک روانشناسی راه آرامش مراجعه کنید.
در آخر
امیدواریم با مطالعه این مقاله دلایل و علل زودرنجی و نحوه درمان آن طلاعات مفیدی کسب کرده باشید. کارشناسان و مشاوران خبره کلینیک روانشناسی راه آرامش در کنار شما هستند تا بهترین خدمات مشاوره‌ای را برای شما مراجعه کنندگان گرامی ارائه دهند. همین حالا با کارشناسان ما برای رزرو نوبت دهی مشاوره تماس بگیرید.
